Kerem Arısoy
BEST Enerji Yönetimi Genel Müdürü
Alışveriş merkezlerinde Enerji Tüketimi her zaman önemli bir gider kalemi olarak yerini almıştır. Enerji maliyetlerini düşürmek için yapılması gerekenler ve alışveriş merkezlerinin enerji verimliliği yükümlülükleri ile ilgili BEST Enerji Yönetimi Genel Müdürü Kerem Arısoy görüşlerini bildirdi.
Alışveriş merkezlerinde müşteri memnuniyetini sağlamak ve ziyaretçi sayısını artırmak için ziyaretçilere mümkün olduğunca ferah, ideal iç ortam sıcaklığına sahip, iyi aydınlatılmış bir ortam sunmak gerekir. Bu şartları yerine getirmek için de ısıtma/soğutma, havalandırma, aydınlatma sistemlerinin enerji tüketmesi kaçınılmazdır.
Alışveriş merkezlerinde enerji tüketim maliyetleri her zaman önemli gider kalemleri arasında yer almıştır. Bu nedenle enerji tüketim maliyetlerini düşürmek için çeşitli çalışmalar yapılmakta ve önlemler alınmaktadır.
ENERJİ VERİMLİLİĞİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Alışveriş merkezleri tarafından yapılan enerji giderlerini düşürmeye yönelik çalışmaların yanı sıra Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından 2007 yılında yayınlanan “Enerji Verimliliği Kanunu” ve bu kanuna bağlı yönetmeliklerle Enerji Verimliliği’ne yönelik bir takım çalışmaların yapılması zaten zorunludur. Bu yükümlülüklerin başlıcaları;
• 20.000 m2 inşaat alanı üzeri tesisler;
– Enerji Yöneticisi bulundurmalı,
– 4 yılda bir Enerji Etüdü yaptırmalı,
– ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi kurmalı,
– Enerji İzleme Sistemi kurmalıdır.
• Ayrıca tüm tesisler 2019 yılı sonuna kadar Enerji Kimlik Belgesi çıkarmalıdır.
2018 YILINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ DENETİMLERİ ve İDARİ YAPTIRIMLAR GELİYOR
2018 yılı başında gerçekleşen bir kaç gelişme, bu yılın enerji verimliliği denetimleri ve idari yaptırımları yönünden hareketli geçeceğini vurgular niteliktedir. Ocak ayında yayınlanan “Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı” ile 2023 yılı için Bina ve Hizmet sektörü, Sanayi sektörü, Tarım, Ulaşım ve Enerji sektörüne yönelik hedefler tanımlanmış ve bu hedeflerin gerçekleştirilmesi için planlar oluşturulmuştur. Ocak ayının ikinci haftasında ise görüşe açılan “Enerji Verimliliği Denetim ve İdari Yaptırımlar Yönetmelik Taslağı” periyodik ve şikâyet bazlı denetimlerin ve uygulanacak idari para cezalarının detaylarını içermektedir. Yönetmelik taslağından bir hafta sonra yayınlanan “Enerji Verimliliği Kanunu’na göre 2018 yılında uygulanacak idari para cezaları” tebliği ile idari para cezaları yaklaşık %15 artırılarak 113.000 TL’ye kadar ulaşmıştır.
Bu gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda 2018 yılında tesislerin yükümlülüklerini gözden geçirmesi ve eksikliklerini gidermesi kaçınılmaz olmuştur.
ENERJİ MALİYETLERİNİ DÜŞÜRMENİN ve %30’A VARAN ENERJİ VERİMLİLİĞİ SAĞLAMANIN YOLLARI
En yüksek ve en etkin enerji verimliliği tesisin tasarımı ve sistem seçimi sırasında alınan önlemlerle sağlanabilir. Enerji verimliliği göz önünde bulundurularak tasarlanmış bir tesis, işletmeye, açıldığı günden itibaren tasarruf ettirir.
İnşası tamamlanmış işleyen bir tesisteki enerji maliyetlerini düşürmenin başlıca yolları ise; ucuz elektrik satın almak, enerji verimliliği sağlamak, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek ve tesisin kendi elektriğini üretebilmesidir. Özel elektrik üretici ve tedarik firmaları yüksek YEKDEM maliyetleri nedeni ile artık eskisi gibi indirimli elektrik verememektedir. Yenilenebilir enerji kaynakları ise geniş alana gereksinim duymakla beraber, şimdilik pahalı ve düşük verimli sistemlerdir. Trijenerasyon sistemleri ile kendi elektriğini, ısıtma ve soğutma enerjisini üretmek pahalı olmasına karşın yüksek kar getiren akıllıca bir çözümdür. Fakat işleyen bir tesise bu sistemleri kurmak her zaman mümkün olmamaktadır. Ayrıca alışveriş merkezlerinin gece tüketiminin düşük olması da bu sistemlerin amortisman süresini uzatmaktadır. Bu nedenle trijenerasyon yatırımı yapılmadan önce tesis iyi analiz edilmelidir. Enerji maliyetlerinin düşürülmesinin en etkili ve kalıcı yolu enerji verimliliği çalışmaları ile enerji tüketimini düşürmektir.
Enerji Verimliliği, kanuni yükümlülüklerinin hakkıyla yerine getirilmesi ve yapılan etüt ve enerji yönetimi çalışmalarının sonuçlarının değerlendirilerek önlemlerin alınması ile standart bir alışveriş merkezinde %30’lara varan enerji verimliliği sağlanması mümkündür. Bunun için tesisi iyi analiz edip enerji tüketim odaklarını belirlemek ve enerji tüketimini izlemek önemlidir.
Alışveriş merkezlerinde sadece doğru elektrik tarife grubuna geçilmesi ile bile %5’e varan enerji tasarrufu sağlanabilir.
ENERJİ TÜKETİM ODAKLARI
Alışveriş merkezlerinde ısıl konforun sağlanabilmesi için ısıtma ve soğutma tüketimleri, hava kalitesinin sağlanabilmesi için havalandırma ve egzoz sistemlerinin tüketimleri ana tüketim kalemleridir. Bunlar haricindeki dış aydınlatma, kat aydınlatmaları, reklam aydınlatmaları, asansör ve yürüyen merdivenler, hidroforlar ve kiosklar diğer tüketim kalemleri olarak sayılabilir.
Bu tesislerde özellikle yaz aylarındaki soğutma ve havalandırma elektrik giderleri diğer ayların 1,5-2 katını bulabilmektedir. Bu nedenle soğutma giderlerini alışveriş merkezlerinde en büyük enerji gideri olarak düşünebiliriz. Çünkü kış aylarında bile spot ışıklar altındaki, sıkı sıkıya giyinmiş ve yürümek suretiyle efor sarf eden ziyaretçiler soğutma ihtiyacı hissederler. Genellikle alışveriş merkezlerinde yılda en az 9 ay soğutma yapılır. Temmuz, Ağustos gibi sıcak yaz aylarında ise soğutma tüketimi azami seviyeye ulaşır.
Enerji tüketim odaklarını belirleyerek enerji izleme sistemi ile bu noktaları takip etmek, kayıt altına almak ve analizler yapmak enerji verimliliği yolunda büyük bir adım olacaktır.
ENERJİYİ YÖNETMEK ENERJİYİ İZLEMEK İLE BAŞLAR
İzleyemediğimiz bir şeyi yönetemeyiz. Bu nedenle ideal bir enerji yönetimi ile enerji verimliliğine giden yol enerjiyi izleme ile olur.
Enerji yönetimi için özel hazırlanmış enerji izleme sistemleri ile özellikle trafoların, ana dağıtım panolarının, soğutma sistemlerinin, pompa gruplarının, havalandırma fan sistemlerinin, hidroforların, dış aydınlatma, kat ve otopark aydınlatmalarının, asansör ve yürüyen merdivenlerin ayrı ayrı izlenmesini öneririz.
Bu sayede yüksek enerji tüketen sistemler belirlenebilir ve enerji verimliliği çalışmaları bu sistemlere yoğunlaştırabilir. Ayrıca beklenmedik tüketimler, ani tüketim artışları, pasif saatlerdeki tüketim detayları, anormal tüketimler, enerji kalitesindeki değişimler (reaktif, harmonik, faz dengesi, gerilim seviyesi, frekans seviyesi), sistemlerin verimlerinin takip edilmesi, açık unutulan sistemler, yapılan enerji verimliliği çalışmalarının faydalarının ölçülmesi enerji izleme sistemi ile sağlanabilir.
Enerji izleme sistemi ile ayrıca beklenmedik durumlara karşı sms, e-posta alarmları alabilir, tesislerinizin enerji tüketim performanslarını birbirleri ile karşılaştırabilir, fatura analizi yapabilir ve otomatik raporlar alabilirsiniz.
PROFESYONEL YARDIM ALABİLİRSİNİZ
Enerji tüketimlerinizi düşürmek ve kanuni yükümlülüklerinizi yerine getirmek için yetkili Enerji Verimliliği Danışmanlığı firmalarından destek alabilirsiniz.
Firmamız BEST Enerji Yönetimi; Enerji Etüdü, Enerji Yönetimi, Enerji İzleme Sistemleri, Enerji Kimlik Belgesi, Kojenerasyon / Trijenarasyon Fizibilite çalışmaları konusunda faaliyet göstermektedir. Bu alanlarda 40 yakın alışveriş merkezi referansı bulunmaktadır.
