Kemal Baştürk
İsfanbul AVM Yönetim Direktörü

Pandemi sürecinden sonra ziyaretçileriniz için nasıl önlemler aldınız?

Pandemi ile gelişen yeni normal sürecin başında, 11 Mayıs itibariyle kapılarını ziyaretçilerine açan ilk AVM’ler arasındayız. Açıldığımız ilk andan itibaren, “Önlemler En Büyük Gücümüz” ve “Temassız Operasyon” başlıklarıyla aldığımız önlemleri hayata geçirdik ve önlemlere yönelik hassas süreci eksiksiz biçimde sürdürüyoruz. Ziyaretçilerin minimum temasla alışverişlerini tamamlaması, sosyal mesafelerin titizlikle uygulanması, temizlik, hijyen ve düzen gibi birtakım operasyonel süreçlerde değişiklikler artık kaçınılmaz. Bir örneği olmayan ve bir hekim tarafından yönetilen hijyen ve sağlık yönetimi kurulumuzu, açıldığımız ilk dönemde kurduk. Aldığımız kararları bu kurul ile değerlendirip uyguluyoruz. AVM içerisinde bir karantina odamız bulunuyor. Girişlerimizde 1,5 metrelik sosyal mesafe kuralı uygulanıyor. Yine tüm girişlerde, çalışan personellerimiz ve misafirlerimiz dâhil herkesin ateş ölçümünün yapılması zorunlu. Ateş ölçümleri personellerimizce temassız ateş ölçüm cihazları ile sağlanıyor ve vücut ısısı 38 derece ve üzeri olanlar ile maske kullanmayanların AVM’ye girişlerine izin verilmiyor. Caddelerimiz üzerinde görevli güvenlik ekiplerimiz maskesiz bir ziyaretçi gördüğünde mutlaka uyarıda buluyor. Misafirlerimizin temas ettikleri yürüyen merdiven bantları gibi tüm yüzeyler arttırılmış sıklıkta dezenfekte ediliyor. AVM içinde sadece Sağlık Bakanlığı’nın onayladığı anti-bakteriyel temizlik ve hijyen maddeleri kullanılıyor. Ayrıca caddelerimiz üzerindeki mevcut oturma gruplarımızı sosyal mesafe kuralları gereği kaldırdık. Açık hava konseptinde bir alışveriş merkezi olarak misafirlerimize, açık alanlarımızda, caddelerimizde temiz havayla temas halinde son derece güvenli bir alışveriş konforu yarattığımızı rahatlıkla söyleyebiliriz.

Açık hava mimariniz dolayısıyla bir AVM olarak avantaj sağlıyorsunuz. Ziyaretçi sayılarına nasıl yansıdı bu durum?

İsfanbul, toplam 160 mağazadan oluşan ve temel olarak Alışveriş Caddeleri konseptiyle dizayn edilmiş 80 bin metrekare kiralanabilir alana sahip bir merkez. Açık ve kapalı alışveriş caddelerimiz ile şehrin nostaljik sokak detaylarını ziyaretçilerle buluştururken, aynı zamanda sosyalleşmek, yürüyüş veya spor yapmak, havuzun başında oturmak, nostaljik tramvayımız ile gezintiye çıkmak için gelen birçok misafirimize keyifli bir yaşam alanı oluşturuyoruz. Misafirlerimiz burayı bir AVM gibi değil, bir yaşam alanı olarak görüyorlar. Kurulduğumuzdan bu yana zaten Türkiye’nin en büyük cadde AVM’lerinden biri olarak nitelendiriliyoruz. AVM’nin kapalı kaldığı süre içinde sosyal medya hesabımız üzerinden, “Caddelerinizi, tramvayınızı ve göletinizi çok özledik” diye mesajlar aldık. Bu özlem karşılıklıydı ve onlarla tekrar bir arada olmak en büyük motivasyonumuz.
Doluluk oranımızı 2 kademeli değerlendiriyoruz: 11 Mayıs-31 Mayıs tarihleri arasında AVM girişleri bir önceki yıla kıyasla %25-30 bandında gidiyorken, ikinci normalleşme dönemi dediğimiz 1 Haziran itibarıyla yine kademeli olarak bu sayı %70 seviyelerine ulaştı. Önümüzdeki aylarda %70-80 bandında devam etmeyi öngörüyoruz.

Pandemi sürecinde kiracılarınız için aldığınız önlemler nelerdir?

İsfanbul Alışveriş Caddeleri olarak, mağazaların kapalı olduğu Nisan ve Mayıs 2020 döneminde kiracılarımızdan kira talep etmedik. 11 Mayıs itibariyle ise açılan mağazalardan ciro kira almaya başladık. Haziran ve Temmuz 2020 dönemi de ciro kira uygulamasıyla devam etti. Bu süre içinde her mağazamızın performansını kendi sektörü içindeki gelişmeler çerçevesinde gün gün ve oldukça detaylı bir şekilde takip ettik. İsfanbul Alışveriş Caddeleri olarak markalarımıza gerekli desteği vermeye devam ediyoruz. Geçtiğimiz yıl sektörümüzde bir ilki gerçekleştirerek, Perakende Performans Yönetimi (PPY) sistemimizi hayata geçirmiştik. Bu sistem sayesinde İsfanbul içinde faaliyet gösteren mağazaların satış performanlarını günlük olarak takip ediyor ve hedefledikleri rakama ulaşmaları noktasında stratejik destek sunuyoruz. Biz markalarımız kadar güçlü olduğumuz bilinciyle hareket ediyoruz. Onların güçlü kalması için de yapabileceğimizin en fazlasını yapmaya azami özen gösteriyoruz.

Covid-19 ile yeni yaşam dönemimizde AVM sektörünün şu anki durumu ve geleceği hakkında görüşlerinizi alabilir miyiz?

Normalleşme sürecinde cirolarda artış yaşayan kategoriler oldu. Bu kategorilere teknoloji marketlerini örnek olarak verebiliriz. Yeme-içme alanlarının tamamının açılmasıyla da misafirlerimiz dikkatli bir şekilde vakitlerini kafe ve restoranlarda geçirmeye başladı. Cirolar ise açılan mağazalar bazında bir önceki yılla kıyaslandığında %75 seviyelerini koruyor. İsfanbul Alışveriş Caddeleri olarak markalarımıza gerekli desteği vermeye devam ediyoruz.

Gelecek dönem hedeflerimiz arasında, çalışan ve ziyaretçi sağlığını merkeze koyan yaklaşımları devam ettirmek ve geliştirmek var. Bunun yanı sıra birtakım yeni perakende oluşumlarının da AVM’lerden alanlar istediğine şahit oluyoruz. Örneğin rahat giyim sektöründen artan bir kiralama talebi gündeme geldi. Yine e-ticaret şirketleri fiziki temas noktası ihtiyaçlarını da AVM’ler vasıtasıyla karşılama niyetindeler. Bir diğer olasılık ise lojistik anlamında alışveriş merkezlerine yeni fonksiyonlar yüklenebileceğidir. Kısacası çok yönlü esen fırtınaların olduğu ancak fırsatların da bulunduğu bir değişim dönemine girdiğimizi ifade edebiliriz.

Covid-19 için ülkemizde alınan tedbirleri nasıl değerlendiriyorsunuz?

Dünya genelinde etki yaratarak, arz-talep dengelerini değiştiren Covid-19 pandemisi, tüm gündelik alışkanları değiştirirken, iş görme sistemlerinden üretim-yönetim süreçlerine, tüketim tercihlerinden satın alma davranışlarına, medya yapılanmalarından marka stratejilerine kadar pek çok geleneksel modeli değiştirdi. Tüm sektörler az ya da çok Covid-19’dan yara alırken, etkinin en yoğun hissedildiği AVM’ler, pandemi sonrası değişimleri öngörmeye ve karar mekanizmalarını bu yönde yapılandırmaya başladı. Covid-19’un sonlanmasının ardından, dünya normalleşmeye başlayacak fakat “Yeni normal” süreç hem ziyaretçiler hem de AVM’ler için farklı olacak. Ziyaretçiler açısından minimum temasla alışverişin tamamlanması, sosyal mesafelerin titizlikle uygulanması güncelliğini koruyacak. Bu doğrultuda AVM’ler içerisinde yeni birimler ve departmanlar oluşturulmaya başlanmış durumda.

Geçen yıla oranla turist ziyaretçi profiliniz hakkında bilgi verebilir misiniz? 2020 sonuna kadar öngörünüz nasıl?

Salgın ülkemizde görülmeye başladıktan sonra AVM’ler süreçten ilk etkilenen sektörlerin başında geldi. Özellikle de uluslararası dolaşımın kısıtlanması sebebiyle sepet ortalamalarında ciddi düşüşler yaşandı. Fakat kısıtlı olmakla birlikte yabancı turistin ülkemize gelmeye başlaması, giriş sayılarında bir artış oluşturdu.
İsfanbul Alışveriş Caddeleri özelinde bahsetmem gerekirse bu noktada da ayrıştığımızı söyleyebilirim. Normalleşmeyle beraber açık alan alışveriş caddelerine sahip bir alışveriş merkezi olmamız çok büyük bir avantaj sağladı ve sağlamaya da devam ediyor. Yerli misafirlerimizin en çok tercih ettiği caddeler arasında yer alıyoruz. Bir anlamda yerli misafirin bizi daha fazla tercih ediyor olması kısmi olarak turuzimden gelen olumsuzluk etkisini azalttı.

Pandemi süreci ile birlikte ülke ekonomimizin toparlanması için sizce nasıl bir yol izlenecek?

Kamu otoritesi bu süreçte ilk günden beri proaktif davrandı. Şu anki güncel durumda da bu proaktif yaklaşım devam ediyor. Düzenleme ve denetimlerin istikrarlı bir şekilde devam ediyor olması da memnuniyet verici. Toplumsal bilinci daha da arttırıcı çalışmalar önem kazanacaktır. Özellikle istihdamın korunmasına yönelik uygulamalar son derece başarıyla sürdürülmekte ve bunun devam edeceğini öngörüyoruz.

Foodcourt alanınızı yenilediniz. Bu yeni yapılanmayla ilgili detaylı bilgi alabilir miyiz?

İsfanbul, bir kenti kent yapan en önemli dinamikler olan meydan, cadde ve sokak algısını yeniden hissedeceğiniz bir şehir. İstanbul gibi büyülü bir şehri kapalı kapıların ardında değil, açık alanlarda özgürlük duygusuyla yaşatmak, misafirlerimizin alışverişlerini yaparken, kendilerini hem 60’larda, 70’lerde hem de şu anın tam içinde hissetmelerini sağlamak en büyük mutluluğumuz. İsfanbul Mutfak’la bu yaşayan kent olgusuna ailemizden sıcak bir oda daha eklendi. Keyifli, neşe veren, umut dolu ve en önemlisi de bu mekânları deneyimleyecek olan insanların gününün daha iyi geçmesini sağlayan bir mekân yaratıldı.

Gençlerden, ailelerden, renklerden, mutluluktan, doğadan ve özellikle güneşten ilham alarak bu sihirleri mutfağımıza taşıdık. Bu mutfak birlikte yemek yediğimiz kocaman, uzun masalardan ve birbirimizle karşılaşıp selamlaştığımız sokaklardan oluşuyor.

İsfanbul Alışveriş Caddeleri olarak her zaman verimlilik ve optimizasyona oldukça önem veriyoruz. Bu yola çıkmadan önce misafirlerimizi dinledik, müşteri davranışlarını izledik, kategori verimlilik oranlarını inceledik ve mevcut eksiklikleri gözlemledik. Bu fikir de aslında böyle gelişti. Eski foodcourt alanımıza göre metrekare verimliliği daha yüksek bir alan yapılandırdık. İsfanbul Mutfak’ta Bigchefs, Viyana Kahvesi, Doyuyo gibi birçok markayı misafirlerimizle buluşturduk. Mutfağımızın lezzet sokağında dostlarla yemek yemek, 5 çayında buluşmak artık çok daha keyifli olacak.

Cadde TV adıyla bir YouTube kanalı kurdunuz. Kanalınızda daha çok hangi konuları işliyorsunuz?

Bugüne kadar caddelerimizle ve eğlence anlayışımızla ön plandaydık, bu kavramlara artık dijital mecranın her segmentinde sahip çıkıyoruz. Cadde TV’yi ziyaretçilerimizle bağımızı güçlendirecek bir yapı olarak görüyoruz ve izleyicilerimize İsfanbul Alışveriş Caddeleri’nde neler yaşanıyor göstermek istiyoruz. Cadde TV yeni nesil içerikler üretip paylaştığımız bir platform. Hedef gurubumuz olan gençler ve özellikle üniversite öğrencilerine yönelik, samimi, renkli ve sıcak bir kanal olmak için son derece dinamik içerikler oluşturuyoruz. Kanalımızın bilgi yarışmalarından meydan okumalara, moda kombinlerinden sokak röportajlarına kadar çok geniş bir yelpazesi var. Reaksiyonlar çok iyi, gelecek dönemde de kanalımızı genişletmeye, yeni içeriklerle beslemeye devam edeceğiz. Öte yandan her zaman söylediğimiz gibi biz markalarımızla, mağazalarımızla güçlüyüz. Bu gücü Cadde TV’de de beraber sürdüreceğiz ve ilerleyen dönemlerde markalarımızla ortak projeler geliştireceğiz. Bunun yanı sıra dijitalleşmenin yansımalarını kolayca alabiliyoruz. Daha önce toplanması ve işlenmesi mümkün olmayan pek çok veriyi anlamlandırabiliyor ve kendi pazarlama operasyonlarımızı bu doğrultuda yönetebiliyoruz. Ayrıca bu yolla sektörü daha iyi anlamamız ve doğru hedef kitleye ulaşmamız hız kazanıyor.