Bilinçaltı Uzmanı
Lily Lale Yılmaz
Bilinçaltı nedir?
Bilinçaltı, beyin gibi bir madde değildir. O yüzden yeri, şekli tarif edilemez. Mesela başın arka tarafında gibi bir yer söyleyemeyiz. Bu yüzden anlatması zordur. Bilinçaltı için kısaca “Devasa boyutta bir kayıt cihazı” diyebiliriz. İlk saniyemizden itibaren her şeyi kayıt eder, görevi budur. Kayıt eder ve yaşamak için kalıplar oluşturur.
Dijital bağımlılık neden oluşuyor?
Dijital bağımlılığın diğer bağımlılıklardan pek bir farkı yoktur. Bilinçaltındaki duygusal boşluklarımızı doldurma çabası içindeyiz. Kişiler, kişilik özelliğine göre konular seçerek, bu duygu boşluğunu doldurmaya çalışır. Dijital ortam en kolay ulaşılabilen, etrafımızdakiler tarafından daha hoş görülen bir yöntemdir.
Dijital bağımlılığın oluşmaması için aileler neler yapmalıdır?
Dikkat edilirse ilgi ve alaka ile büyütülen çocuklarda bu bağımlılık ya hiç yok ya da oldukça hafif atlatılıyor. Çocuk ailesi ile bütün olmak istiyor. Bunu gerçekleştiremediği durumlarda, kendisine böyle hissettiği kişiler ya da durumlar oluşturuyor. Arkadaş bağımlılığı gibi… Gerçekten çocuğunuzla gerçek iletişimler kurun, onu anlayın, anlaşıldığını hissettirin. Elbette ki bunu ne kadar erken yaşlarında yaparsanız bağınız o kadar sağlam oluşur. Çocuğunuzla sevgi bağı kurarsanız her şey çok daha kolay ve rahat ilerler. Oldukça etkili bir yöntem de “Mizah”tır. Çocuğunuzla neşeli, bol kahkahalı vakit geçirirseniz dijital ortam yerine sizi seçecektir.
Sanal oyunlar çocuğun sosyalleşmesine engel oluyor mu?
Elbette sanal dünyanın çocuk üzerinde birçok olumsuz etkisi vardır. Bunlardan biri de sosyalleşmesidir. Sosyalleşmek, emek ister. En basiti, dışarı çıkmadan önce banyo yapacak, güzel ve temiz giyinecek, kişisel bakımını yapacak değil mi? Sonra arkadaşlarını sıkılmadan dinleyecek. Duyduklarını yorumlayacak ve cevap verecek. Verdiği cevap kabul görecek ya da görmeyecek. Yani bir sürü işi var değil mi? Oysaki dijital ortam öyle mi? Pijamasını bile çıkarmadan, dişini bile fırçalamadan, fikir beyanında bulunmasına gerek kalmadan, reddedilme riski olmadan ekranın önünde geçer saatler, günler…
Bilinçaltında nasıl bir dünya oluşturuyoruz?
İşte burası tamamen kişisel. Herkes kendi kişiliği doğrultusunda yaşanan olayları yorumlama ve kayıt etme oradan da yaşama dair sonuç çıkarma özgürlüğü ve hakkına sahiptir. Yaşanan bir olay biri için facia iken diğeri için yeni başlangıçlar şeklinde yorumlanır, kayıt edilebilir. 0-6 yaş arasında yaşama dair neredeyse tüm kayıtlar yapılmış olur. Bu kalıplar doğrultusunda bir ömür süreceği hiç kimsenin aklına gelmez. Neler kaydettiği, yaşamına bakılarak aşağı yukarı bilinebilir. Mesela, girişimde bulunmuyorsa, risk almıyorsa bunlardan kaçınması gerektiğini kaydetmiştir çünkü korkmuştur.
Bu problemin çözümü ne kadar sürüyor?
Bilinçaltı temizliği olarak genel cevap vermek gerekirse bu süre konuya ve kişiye göre değişiyor. Bazen bir saatlik çalışma yeterli gelebiliyorken, bazen de üst üste seanslar geçirmesi gerekebiliyor.